Havacılık Frezyolojisi & Konuşma Usulleri | Bölüm 1

 

Merhabalar,

Bu yazımızda sizlere havacılık frezyolojisinden ve temel kurallarından bahsedeceğiz. Bildiğiniz üzere, IVAO ve VATSIM gibi çevrimiçi platformlarda sıklıkla hava trafik kontrolörlerine (ATC) denk gelinmektedir. Bu platformlar, havacılık simülasyonu amacı güttüğünden, kontrolörlerin verdiği talimatları doğru bir şekilde anlamak ve kendi isteklerimizi net bir şekilde iletebilmek için bilmemiz gereken bazı temel unsurlar bulunmaktadır. Bu seride, sizlerle bu temel usulleri ayrıntılı bir şekilde paylaşacağız.

Öncelikle, havacılık alfabesini öğrenerek başlamamız gerekiyor. Harflerin ve rakamların okunuşu, normal okunuşlarından farklıdır. Bu, oluşabilecek yanlış anlamaları önlemek için kullanılan önemli bir konudur. Havacılık alfabesi, iletişimin net ve anlaşılır olmasını sağlamak amacıyla uluslararası standartlarda belirlenmiştir. Örneğin, "A" harfi "Alfa," "B" harfi "Bravo" olarak okunur. Bu şekilde, harflerin yanlış anlaşılması engellenir ve iletişimdeki doğruluk artırılır.

Havacılık alfabesi dışında, havacılık terminolojisinin bir parçası olan bazı kısaltmaların ve terimlerin de doğru bir şekilde anlaşılması ve kullanılması gerekmektedir. Örneğin, "ILS" (Instrument Landing System), "QNH" (deniz seviyesinden yükseklik) ve "RVR" (Runway Visual Range) gibi kısaltmalar, havacılık alfabesi kullanılarak değil, normal İngilizce alfabe harflerinin okunuşuyla söylenir.

Havacılık iletişiminde dikkat edilmesi gereken bir diğer önemli nokta da sayıların iletilmesidir. Çağrı adları, uçuş seviyeleri, uçuş başları, rüzgar yönü ve hızı, transponder kodları ve altimetre değerleri iletilirken her bir rakam ayrı ayrı söylenmelidir. Örneğin, 35000 feet irtifa "üç beş sıfır" olarak iletilmelidir. Ayrıca, irtifa, bulut yüksekliği, görüş ve RVR bilgileri iletilirken, 100 ve 1000'lik değerler içeriyorsa, bu değerler 100 ve 1000'lik dilimlerle ifade edilir. 

Bu ve bunun gibi birçok bilgiyi sizlere bu seride anlatıyor olacağım. Öyleyse ilk konu olan "Havacılık Alfabesi" ile başlayalım.

Havacılık Alfabesi

Harf	Kelime	Türkçe Telaffuzu
A	Alpha	AL FA
B	Bravo	BRA VO
C	Charlie	ÇAR Lİ
D	Delta	DELL TA
E	Echo	E KO
F	Foxtrot	FOKS TROT
G	Golf	GOLF
H	Hotel	HO TELL
I	India	IN Dİ A
J	Juliett	JUL YETT
K	Kilo	Kİ LO
L	Lima	Lİ MA
M	Mike	MAYK
N	November	NO VEM BIR
O	Oscar	OS KIR
P	Papa	PA PA
Q	Quebec	KE BEK
R	Romeo	RO ME O
S	Sierra	Sİ ER RA
T	Tango	TAN GO
U	Uniform	YU Nİ FORM
V	Victor	VİK TIR
W	Whiskey	VİS Kİİ
X	X-ray	EKS REY
Y	Yankee	YAN Kİİ
Z	Zulu	ZU LU

Not: Vurgulanması gereken kısımlar altı çizili olarak belirtilmitştir. 

1 Havacılık terminolojisinin bir parçası haline gelmiş olan bazı kısaltmalarda, havacılık alfabesi kullanılarak harflerin söylenmesi yerine, normal İngilizce alfabe harflerinin okunuşu kullanılabilir. (örn: ILS, QNH, RVR vb.)

Havacılıkta Rakamlar

Rakam veya rakamsal unsurlar	Türkçe Telaffuzu
0	ZİRO
1	VAN
2	TUU
3	TIRİİ
4	FOOVIR
5	FAYF
6	SİKS
7	SEVIN
8	EYT
9	NAYNIR
Decimal	DESİMIL
Hundred	HANDRID
Thousand	TAUZIND

Rakamların Kullanılması

Çağrı adları, uçuş seviyeleri, uçuş başları, rüzgar yönü ve hızı, transponder kodları ve altimetre değerleri iletilirken her bir rakam ayrı ayrı söylenmelidir.

Çağrı adı	Gönderme şekli
PGT 251	Sunturk two five one
THY 910	Turkish niner one zero
Uçuş seviyeleri	Gönderme şekli
FL 100	flight level one zero zero
FL 170	flight level one seven zero
Uçuş başları	Gönderme şekli
080 Degrees	Heading zero eight zero
150 Degrees	Heading one five zero
Rüzgar yönü ve hızı	Gönderme şekli
200 degrees 18 Knots	Wind two zero zero degrees one eight knots
160 degrees 25 knots guesting 30 knots	Wind one six zero degrees two five knots gusting 30 knots
Transponder kodu	Gönderme şekli
6500	Squawk six five zero zero
2411	Squawk two four one one

Pist	Gönderme şekli
03	Runway zero three
36	Runway three six
Altimetre değerleri	Gönderme şekli
1010	QNH one zero one zero
1000	QNH one zero zero zero

İrtifa, bulut yüksekliği, görüş ve RVR bilgileri iletilirken, 100 ve 1000'lik değerler içeriyorsa, bu değerler 100 ve 1000'lik dilimlerle ifade edilir.

İrtifa	Gönderme şekli
200	Two hundred feet
5 300	Five thousand three hundred feet
12 000	One two thousand
Bulut yüksekliği	Gönderme şekli
2 200	Two thousand two hundred feet
4 300	Four thousand three hundred feet
Görüş	Gönderme şekli
1000	visibility one thousand meter
700	visibility seven hundred meter
Runway visual range	Gönderme şekli
600	RVR six hundred meter
1 700	RVR one thousand seven hundred meter

Frekanslar iletilirken, son iki hanesi (5. ve 6. hanesi) sıfır ise 4 haneli olarak, diğer durumlarda ise 6 haneli olarak; tüm rakamlar tek tek söylenmelidir.

VHF kanalı	Gönderme şekli
118.000	ONE ONE EIGHT DECIMAL ZERO
118.005	ONE ONE EIGHT DECIMAL ZERO ZERO FIVE
118.010	ONE ONE EIGHT DECIMAL ZERO ONE ZERO
118.025	ONE ONE EIGHT DECIMAL ZERO TWO FIVE
118.050	ONE ONE EIGHT DECIMAL ZERO FIVE ZERO
118.100	ONE ONE EIGHT DECIMAL ONE

Bir sonraki bölümde temel freyzlere değineceğiz. Takipte kalın :)

Kaynakça: DHMI Havacılık Freyzyolojisi